Nieprawdą jest że nasza teraźniejsza kultura jest kulturą zakończeń analiz i statystyk. Teraźniejsza zachodnia kultura tętni życiem i rozwojem w cieniu tego co pozostawiły po sobie wielkie projekty ery procesów modernizacyjnych. Analiza podsumowań statystycznych.
Definicje które określają czasy w jakich żyjemy są nad wyraz pojemne i liczne w zależności od podejścia określa się je jako postmodernizm, posttradycja, ponowoczesność czy tez późna nowoczesność jak to ją określa Anthony Giddens. Terminy te pełnią funkcje pojęć roboczych otwierających i wyjaśniających współczesne zjawiska i problemy natury społeczno kulturowej .
Z terminami ponowoczesności jest trochę jak z czarnymi dziurami w kosmosie ,trudne jest ich jasne i proste określenie. Definicje tę są bowiem niesamowicie pojemne i używane w naukach społecznych jako oddzielenie aktualnej sytuacji społecznej od czasów wielkich narracji jak i też licznych zmian które nastąpiły po owych czasach modernizmu. Kłopoty jakie wynikają ze wszystkimi „po”i „post” pojęciami polegają na tym że nie ma nakreślonej granicy przejścia pomiędzy nowoczesnością a ponowoczesnością . Procesy jakie się dokonywały pomiędzy tymi okresami były bardzo płynne . Ciekawość wzbudza fakt że przepowiadany koniec historii nie zakończył się wraz z upadkiem projektów modernizacyjnych, jak się okazało ,wyraźniejsza stała się niekompatybilność tych że systemów z człowiekiem tamtego okresu.
Jednak w dzisiejszych ponowoczesnych czasach można się dopatrzeć życia w cieniu rozkładu najbardziej charakterystycznych dla nowoczesności przekonań i praktyk jak np. polityka która póki co nie nadąża za szybkimi posttradycyjnymi zmianami zachodzącymi w życiu społecznym. Wydaje się samo przez się że ogarnięcie tak wyrafinowanych zmian i sensów towarzyszących nam zjawisk wymaga umieszczenia ich w odpowiednim ponowoczesnym kontekście.
Do kontekstu tego włącza się kilka wyraźnych zasad które są fundamentem funkcjonowania człowieka w dzisiejszych czasach . Pierwszą zasadą i chyba najwyraźniejszą w naszym kręgu kulturowym jest zasada indywidualizmu , gdzie podmiot ma nieograniczone pole wyboru i autonomii oraz niezbywalne prawa chroniące ową autonomię. Drugą zasadą jest zasada wyższości rozumu która określa że najdoskonalszą formą poznania jest obiektywność i kalkulacja. Kolejna zasada to sfera ekonomii w której aktywność człowieka jest zamknięta . Ostatnią zasadą jest ekspansja która uznaje przekonania ,tradycje i praktyki zachodu za godne, uniwersalne i sprzyjające.
Upadek idealnej nowoczesnej wizji jak się okazuje nie tylko okrywa zmierzchem wielkie projekty, ale również wbrew oczekiwaniom podkreśla i potęguje niektóre z aspektów życia . Bauman podkreśla dominację wpływu wolnego runku podsycanego przez dynamiczną i bezrefleksyjną kulturę masową oraz globalizację.
Podobnie opisuje ponowoczesność Anthony Giddens ,choć nieco odmiennie . Ujmuje on to tak że nowoczesność nie minęła lecz występuje teraz w bardzo wyraźnych formach. Podkreśla to tym że nie nastąpiło skokowe zerwanie z modernizmem lecz doszło do dynamicznej kontynuacji dawnych tendencji ,które dopiero w dzisiejszych czasach mogą poszczycić się wysokim tryumfem .
Jego koncept charakteryzuje podstawowe cechy ponowoczesności i statystyki populacyjne ?
Pierwszą z nich jest to że powstała nowa forma ufności które stwarza ustabilizowana i przewidywalna forma ciągłości życia społecznego która bezpośrednio wiąże się z istnieniem abstrakcyjnych systemów które są kierowane przez wysoce wykwalifikowane jednostki dzięki czemu podejmują refleksyjne i korzystne trajektorie ciągłości rozwoju społecznego. Systemy pomocy statystycznej do prac magisterskich i doktorskich abstrakcyjne to przykładowo sieci informatyczne , komunikacja , transport miedzy kontynentalny, systemy kanalizacyjne i energetyczne ,słowem wszystko to co jest potrzebne ludziom aby płynnie i bezpiecznie optymalizować swoje interesy z innymi. Niestety wraz z pojawieniem się takich systemów wzrasta lęk przed ich funkcjonowaniem , przykładem był wybuch reaktora w Czarnobylu o którego konsekwencjach słyszy się do dziś. Rośnie też ryzyko związane z niekontrolowanymi przez nikogo katastrofami np. chorobami cywilizacyjnymi ,katastrofami przyrodniczymi i efektem cieplarnianym . Co jak co ale jak widać ponowoczesność przyniosła ludziom tyle samo swobody i bezpieczeństwa co lęku i refleksji nad ryzykiem.
W charakterystyce postmoderny uwaga ogniskuje się też na życiu jednostki w ekonomicznej płaszczyźnie życia. Życie człowieka zawęża się do szeroko pojętego wolnego wyboru , konsumpcji i ekonomizacji . Dobrym przykładem może być tu posłużenie się modelem sensu życia Seligmana który zakłada że na owy sens składa się unikanie trudności w życiu wraz z dokonywaniem dobrych wyborów konsumenckich . Trywialny model ale jednak zawierający w sobie esencję życia podmiotu w dzisiejszych czasach.
W ponowoczesnym pejzażu egzystencjalnym w którym to indywiduum jakim jest podmiot zajmuje centralne miejsce można dostrzec swoistą specyficzną trajektorię jej rozwoju . Autonomia wraz z reorganizacją czasu i przestrzeni tworzy coraz nowsze konfiguracje życia . Człowiek już nie jest przykuty do miejsca i przestrzeni w której urodził się jego pobratymiec z przeszłości w której urodzenie w danym stanie z góry zakładało kim dana osobą będzie i czym będzie się zajmować.
Teraz tak naprawdę człowiek stoi przed jedną tylko trudnością ,mianowicie wyborem.
Żeby określić swoją tożsamość i statystyczny stan musi dokonywać wyborów , wybory te nie są łatwe bowiem współczesna kultura oferuje ich tyle że nie sposób wybrać odpowiedni z całego wachlarzu.
Poza tym ponowoczesność w żaden sposób nie podpowiada który z nich wybrać. Momentami kulminacyjnym pomocy statystycznej gdzie wybór jest najbardziej związany z ryzykiem trudem i dysonansem, są momenty przełomowe . W momentach tych podmiot jest narażony na mnogość lęków związanych z wyborem np. stylu życia, tożsamości ,pracy lub kręgu znajomych. Moment taki pojawia się określonych momentach życia , przejściem do szkoły licealnej, skończeniem studiów ,wyborem pracy ,rozwodem lub śmiercią współmałżonka.
Tak czy inaczej momentach tych dochodzi do tego że w końcu coś trzeba wybrać , co niektórych przypadkach ludzie dokonują bilansu , przeorganizowują swoje życie do swoich możliwości i pędzą dalej. Jednak uwagę przyciąga swoista anomalia związana z wyborem konstruowania tożsamości poprzez ekspozycje swojego ciała .
W porównaniu z takimi pojęciami jak „tożsamość ‘’ czy „osobowość” ,”ciało” wydaje się terminem prostym,. Ciało jest fizyczne, jest domem duszy, obiektem ataku wirusów ,chorób ,innych ludzi i częścią tożsamości cielesnej. Jest układem wykonawczym działania i źródłem praktyk ,którego czynne zaangażowanie w codzienne interakcje jest konieczne do zachowania spójnego poczucia własnej tożsamości. Wygląd ciała obejmuje jego wszystkie cechy zewnętrzne ,ubiór , modyfikacje ciała np. kolczyki ,tatuaże a także ozdoby np. kolczyki ,makijaż. Dla jednostki jest to wyrazem jej stylu i zazwyczaj jej wygląd daje wskazówki do interpretacji jej zachowań . Sprecyzowany wygląd ciała i sposób bycia nabiera szczególnego znaczenia w ponowoczesności. Kiedyś w czasach przednowoczesnych obiór i ozdoby miały określać tożsamość społeczną ,a nie podkreślać osobowość jednostki . Współcześnie obiór jest nadal związany z tożsamością społeczną ,służy identyfikacji płci ,pozycji i statusu zawodowego (usług statystycznych). Choć jasne jest to że na wybór ubioru ma wpływ wiele czynników takich jak reklamy, warunki socjoekonomiczne i otoczenie społeczne to i tak styl związany z ubieraniem ciała jest jednym z refleksyjnych projektów realizacji tożsamości człowieka.
Definicja „JA” mówi o tym że „ja” jest luźna strukturą ról i tożsamości społecznych która to jednostka uważa za własne , definicja ta odnosi się do zachowania w specyficznych sytuacjach. Definicję tą można rozszerzyć do tego że jednostka konstruuje swój wygląd zewnętrzny aby dopasować się ze smakiem do mnogości kontekstów i ról w których występuje na co dzień zachowując przy tym poczucie tego że jest jedną i tą samą osobą poprzez zachowywanie się w sposób względnie stały i niezmienny. W ten sposób nie musi się martwić o to że jest kimś kim nie jest, utrzymuje pozytywny obraz siebie wraz z wrażeniem że dobrze jej we własnym ciele. Jednostka aby nadal trwała w takim stanie musi uwzględniać w swoich autonarracjach sposób bycia i wyglądu.
Wygląd zewnętrzny w warunkach posttradycyjnych nie może być pominięty przez jednostkę statystyczną .
Czynne kreowanie tożsamości odnosi się do konstruowania swojego ciała. Żeby zrozumieć czynne refleksyjne poddawanie reżimom ciała ,trzeba się odnieść do tego że ówcześnie stajemy przed wyborem określonego stylu życia . Styl życia podpowiada nam jakim zabiegam poddać lub nie ciało. Przykładowo styl życia sportsmena może warunkować dążenie do zdrowej ,zgrabnej i atletycznej sylwetki , styl życia wolnej i beztroskiej” kobiety kwiat” może przyczyniać się do tatuowania skóry licznymi symbolami statystycznymi (współczynnikami) i doprowadzić do modyfikowania struktury ciała kolczykami lub innymi wyrafinowanymi elementami. W każdym bądź razie zabiegi te przyczyniają się do kreowania swojej zewnętrznej tożasmosci.
Przypadek anoreksji powinien uwidocznić istotę sprawy związanej z kreowaniem tożsamości poprzez wygląd zewnętrzny.
Kompulsywne dbanie o wygląd zewnętrzny i szczupłą sylwetkę jak wiadomo w skrajnych przypadkach doprowadza do tragicznej śmierci. Anoreksja jest złożonym zjawiskiem ,można przyjąć że jest związana z tożsamością jednostki i jej wyglądem wraz z patologią przejawiająca się nadmierną regulacją zachowania. Chęć schudnięcia nie jest spowodowana nagłym wstrętem do jedzenia , jest to raczej powolny i kontrolowany proces . Diecie poświęca się bardzo dużo starań ,uwagi z wielkiego wyboru pokarmów komponuje się świadomie bardzo rygorystyczny reżim jedzenia. O refleksyjnym charakterze tego procesu świadczy że podmiot zbiera wszystkie informacje o pokarmach, kalorie ,witaminy , długość trawienia, kompulsywne zachowania związane z jedzeniem takie jak komponowanie identycznych posiłków , dzielonych idealnie według ustalonego wzorca tak aby nie zjeść ani za mało ,ani za dużo. Wszystkim tym procedurom towarzyszą przeplatające się uczucia wstydu i dumny w nieapetycznych „pozorach” które próbuje tworzyć aby dokarmić swoje poczucie własnej wartości.
Anorexia Nervosa jest domena kobiet. Od kobiet bardziej wymaga się szczupłej sylwetki ,model kobiety z okładki Vogue’a jest wzorem atrakcyjności fizycznej (wnioski oparte o analizy statystyczne).
Choć uwagę zwraca fakt że najczęściej anorexia rozpoczyna się w wieku adolescencji ,gdzie momenty przełomowe związane z wyborem tożsamości mogą wywoływać ogromnie złożoną reakcje związaną z zagubieniem tożsamości.
W ten sposób anoreksję powinno się traktować jako wielość opcji dostępnych w ponowoczesności oraz w kontekście pełznącego wykluczenia kobiet z pełnego zaangażowania w w tworzących te opcje sferach aktywności społecznej. Kobiety nadal maja wybór ,ale muszą stanąć twarza w twarz z rezygnacją ze swoich ustalonych tożsamości w celu wyboru nowej drogi życia i wraz z tym nowej tożsamości. Anoreksja w takim zarysie może być formą protestu ,która nie wygląda jak wycofanie się z kreacji tożsamości ,lecz przez ciągłe kompulsywne i refleksyjne zaangażowanie się w kreowanie i budowanie własnej cielesnej tożsamości . Lecz jak to piszę Winnicott ciało staje się fałszywą częścią osobowości, jest ona oderwana i podporządkowana wewnętrznym celom i aspiracją podmiotu. Jednostka czuje dumę tylko dzięki reżimowi autorytarnej samokontroli któremu poddaje swe ciało,który jest tak restrykcyjny że nawet minimalne załamanie samoregulacji równa się ze śmiertelnym zagrożeniem. Anoreksja to głód bezpieczeństwa w oceanie wieloznacznych opcji .
Kobieta znajdująca się pod rygorystyczna autokontrolą czuje bezpieczeństwo w otwartym środowisku społecznych interakcji. I tak aż do końca swoich dni.
Podsumowanie jakie przychodzi na język tego rodzaju kreowania tożsamości może brzmieć tak jak to napisała pewna autorka „bycie kobietą to statystycznie istotna i ryzykowna sprawa”
Więcej na https://biznes.metodolog.pl/modelowanie-danych-i-analizy-statystyczne/analizy-statystyczne/